Enahang

استفاده از گیاهان دارویی یکی از قدیمی‌ترین روش‌های درمان است که در تمامی تمدن‌ها از جمله ایران سابقه طولانی دارد و امروزه نیز از جایگاه ویژه‌ای در علوم پزشکی برخوردار است. طرز تهیه داروهای گیاهی به روش‌های مختلفی چون دم‌کرده، جوشانده، شیره گیاهی و غیره صورت می‌گیرد که در ادامه به توضیح در مورد هر یک از آن‌ها خواهیم پرداخت.
•    دم‌کرده، بهترین روش تهیه دارو‌های گیاهی
•    جوشانده، روشی برای مصرف ریشه و دانه گیاهان
•    خیساندن، روشی برای تهیه دارو‌های گیاهی حساس به حرارت
•    شیره گیاهی، روش استفاده از گیاهان دارویی تازه
•    پودر، روشی مناسب برای گیاهان خشک شده
•    ضماد، نحوه استفاده از گیاهان دارویی به صورت موضعی
•    روش تهیه دارو گیاهی مخصوص شست و شو
•    استفاده از داروهای گیاهی در حمام
•    نکته مهم در مورد استفاده از گیاهان دارویی
•    جدول اندازه‌گیری
•    سخن پایانی
دم‌کرده، بهترین روش تهیه دارو‌های گیاهی
در بین تمامی روش‌های توصیه شده برای تهیه داروی گیاهی، دم‌کرده با ارزش‌ترین آن‌ها است؛ زیرا در این روش مواد موثره گیاهان در اثر حرارت زیاد و جوشیدن از بین نمی‌روند.
دم‌کرده با ارزش‌ترین روش تهیه داروهای گیاهی است.
برای تهیه عصاره دم‌کرده لازم است تا مقدار تعیین شده از گیاه مورد نظر را خرد نموده و با یک فنجان آب جوش (تا حداکثر یک لیتر) هم بزنید و مخلوط می‌نمایند. بعد روی ظرف را پوشانده و 15 تا 30 دقیقه صبر می‌کنند تا دم بکشد. دم‌کرده گیاهی پس از صاف شدن آماده مصرف است.
در مواردی که بیماران نسبت به داروی خاصی عدم تحمل داشته باشند، توصیه می‌شود در اوایل مصرف فقط 6تا 8 دقیقه برای دم کشیدن دارو گیاهی صبر نمایند.
جوشانده، روشی برای مصرف ریشه و دانه گیاهان
روش جوشاندن اغلب برای تهیه داروهای گیاهی توصیه می‌شود که در اثر حرارت دیدن و یا حل شدن در آب مواد موثره آن‌ها از بین نمی‌رود. داروهای گیاهی که از ریشه، پوست، دانه‌ها، ریزم و رزین به دست می‌آیند، معمولا به صورت جوشانده مصرف می‌شوند.
توجه داشته باشید برای تهیه جوشانده‌ها نباید از ظروف آهنی استفاده کنید. جوشانده‌های گیاهی را به طور کلی به سه روش می‌توان تهیه کرد:
جوشانده ملایم
در این روش مقدار مورد نظر از گیاه خرد شده را با 4/1 لیتر آب جوش مخلوط نموده و می‌گذارند کمی قل بزند، سپس جوشانده را از روی حرارت برداشته و آن را دم می‌کنند. در آخر جوشانده را صاف نموده و مصرف می‌کنند.
جوشانده معمولی
برای تهیه جوشانده معمولی مقدار مشخص شده از گیاه خرد شده را 4/1 لیتر آب سرد مخلوط نموده و بر روی حرارت قرار می‌دهند تا به جوش بیاید. سپس جوشانده را صاف کرده و میل می‌نمایند.
جوشانده قوی
در این روش تهیه جوشانده گیاهی، ابتدا مانند روش جوشانده معمولی عمل می‌کنند (مخلوط کردن گیاه خرد شده با 4/1 لیوان آب سرد و قرار دادن آن بر روی حرارت تا هنگامی که به نقطه جوش برسد). سپس ظرف جوشانده را از روی شعله دور کرده و روی آن را می‌پوشانند تا 10دقیقه دم بکشد. بعد از گذشت این زمان جوشانده را صاف کرده و مصرف می‌کنند.
جوشاندن برای تهیه داروهای گیاهی به کار می‌رود که موثره آن‌ها در اثر حرارت دیدن و یا حل شدن در آب مواد از بین نمی‌رود.
خیساندن، روشی برای تهیه دارو‌های گیاهی حساس به حرارت
به طور کلی خیساندن داروهای گیاهی به دو روش اصلی انجام می‌شود:
خیساندن با آب سرد
این روش اغلب برای گیاهانی به کار برده می‌شود که مواد موثره آن‌ها در اثر حرارت خراب شده و یا تبخیر می‌گردد. برای تهیه این نوع داروی گیاهی مقدار مورد نظر از گیاه خرد شده را با 4/1 لیتر آب سرد مخلوط کرده و درب ظرف را می‌پوشانند. پس از گذشت 6 تا 12 ساعت عصاره گیاهی آماده است. هرچه مدت زمان خیساندن گیاه بیشتر باشد، عصاره به دست آمده قوی‌تر خواهد بود.
خیسانده‌های الکلی
این روش برای مصرف گیاهان دارویی است که مواد موثره آن‌ها در آب حل نمی‌شود. در این روش بر روی مقدار لازم از گیاه خرد شده مقداری الکل اتیلیک 60% می‌ریزند، به طوریکه تمام قسمت‌های گیاه پوشیده شود. سپس درب ظرف را بسته و چند روزی صبر می‌کنند. به منظور تهیه عصاره‌های گیاهی قوی‌تر از الکل خالص و یا 90% استفاده می‌شود.
توجه داشته باشید در صورتی که این نوع عصاره جهت استفاده خوراکی، ضدعفونی‌کننده، زخم‌ها، غرغره‌ها و دهان‌شویی‌ها تهیه می‌شود، می‌بایست به طور پیوسته با آب رقیق گردد.
شیره گیاهی، روش استفاده از گیاهان دارویی تازه
برای تهیه شیره گیاهی گیاهان دارویی، ابتدا گیاه تازه را در هاون کوبیده و یا در دستگاه‌های خرد کننده به خوبی له می‌کنند. سپس آن را داخل یک پارچه تمیز ریخته و فشار می‌دهند. چنانچه از این روش تهیه دارو گیاهی به منظور مصرف خوراکی استفاده می‌کنید، توصیه می‌شود هر بار یک قاشق مرباخوری از شیره گیاهی را در مقداری شیر یا آب حل نموده و میل کنید.
پودر، روشی مناسب برای گیاهان خشک شده
در این روش تهیه گیاهان دارویی کافی است تا مقدار تعیین شده از گیاه ر در هاون کوبیده و به صورت پودر درآورید، سپس به وسیله یک الک ریز آن را الک نمایید. برای مصرف خوراکی مقدار مورد نظر از پودر گیاه را در یک قاشق غذاخوری شیر یا آب حل کرده و میل کنید. برای مصرف خارجی مانند سایر پودرها آن را بر روی قسمت مورد نظر بپاشید.
پودر گیاهان دارویی را می‌توانید در یک قاشق غذاخوری شیر یا آب حل کرده و میل کنید.
ضماد؛ روش استفاده از گیاهان دارویی به صورت موضعی
به طور کلی ضمادها در مواردی به کار می‌روند که نیاز به رفع کبودی و کوبیدگی، التهاب، احتقان، آرام کردن خراش‌ها، کشیدن چرک از دمل‌ها و خارج کردن سموم از بدن وجود دارد. در این روش معمولا گیاهان به صورت خمیر درآمده و به طور مستقیم بر روی بدن قرار می‌گیرند.
در برخی موارد نیز ابتدا ضماد را بر روی پارچه تمیز کشیده و سپس مورد استفاده قرار می‌دهند. ضماد که با نام‌های بانداژ یا کمپرس نیز شناخته می‌شود، به سه صورت تهیه می‌گردد:
بانداژ یا کمپرس مرطوب (نوع اول)
در صورتی که پزشک یا کارشناس طب سنتی روش دیگری توصیه نکرده باشد، ابتدا 10 گرم از گیاه خرد شده را در 4/1 لیتر آب مانند چای دم می‌کنند. سپس آن را صاف نموده، چلانده و هنگامی که هنوز گرم (نه داغ) است به صورت کمپرس استفاده می‌کنند.
لازم است تا بر روی این کمپرس گرم و مرطوب یک تکه پارچه غیرقابل نفوذ و یا یک دستمال گرم قرار دهید.
بانداژ یا کمپرس مرطوب (نوع دوم)
در این روش تهیه دارو، گیاه خرد شده را در یک کیسه پارچه‌ای کوچک قرار داده و در داخل آب جوش قرار می‌دهند، سپس آن را صاف نموده و مانند روش اول عمل می‌کنند.
کمپرس‌های گرم و خشک (نوع سوم)
برای این منظور گیاه دارویی خرد شده را در یک کیسه سفید و تمیز قرار داده و آن را به صورت خشک حرارت می‌دهند. سپس آن را به صورت کمپرس بر روی قسمت مورد نظر می‌گذارند.
روش تهیه دارو گیاهی مخصوص شست و شو
گاهی اوقات گیاهان دارویی برای شست و شوی نواحی مختلف بدن توصیه می‌شوند. در این صورت می‌بایست گیاه دارویی خرد شده را همانطور که چای درست می‌کنند دم کنید. سپس آن را برای شست و شوی زخم‌ها یا قسمت‌های مورد نظر استفاده نمایید.
استفاده از داروهای گیاهی در حمام
برای بهره‌مندی از خواص گیاهان دارویی در حمام، 100 گرم از گیاه مورد نظر را به صورت خرد شده در یک لیتر آب جوشانده و صاف می‌کنند. سپس عصاره گیاهی به دست آمده را به آب درون وان یا حوضچه اضافه می‌نمایند. در صورتی که فقط نیاز به پاشویه توسط گیاهی وجود داشته باشد، 40 گرم از آن را در 4/1 لیتر آب جوشانده و به کار می‌برند.
در مواردی که گیاهان به راحتی در دسترس باشند کافی است از دم‌کرده 15 دقیقه‌ای گیاه و یا خیسانده سرد 13 ساعته استفاده شود.
عصاره گیاهان دارویی را می‌توان به آب درون وان نیز اضافه کرد.
نکته مهم در مورد استفاده از گیاهان دارویی
یکی از مواردی که عامل بسیار مهمی در میزان کیفیت و تاثیرگذاری داروهای گیاهی به شمار می‌رود، مرغوب بودن گیاهان دارویی مورد استفاده است. این گیاهان می‌بایست به روش صحیح برداشت شده، خشک و سپس انبار و نگهداری شوند تا مصرف آن‌ها اثر درمانی مطلوب داشته باشد.
همچنین توجه داشته باشید دستور تهیه دارو (دم‌کرده، جوشانده، خیسانده و غیره) که در نسخه ذکر شده باید به طور دقیق اجرا شود، زیرا در این دستورات مواد موثره موجود در گیاهان در نظر گرفته شده است.
در صورتی که دستور تهیه دارو در دسترس شما نیست (به ویژه در مواردی که برگ و گل گیاهان مورد استفاده است)، توصیه می‌شود از روش دم‌کرده برای مصرف گیاهان استفاده کنید.
جدول اندازه‌گیری
از آنجایی که ممکن است هنگام تهیه داروهای گیاهی وسایل اندازه‌گیری مناسب در اختیار نداشته باشید، می‌توانید از جدول ابزار زیر به عنوان واحد وزن استفاده کنید:
0/25 گرم = 1/4 قاشق مرباخوری
0/5 گرم  = نصف قاشق مرباخوری
1 گرم = 1 قاشق مرباخوری لب پر
2 گرم = 1 قاشق مرباخوری سر پر
3 گرم = 1 قاشق غذاخوری پر
4 گرم = 1 قاشق غذاخوری لب پر
5 گرم = 1 قاشف غذاخوری سر پر
یک فنجان = 1/4 لیتر آب و حدود 200 میلی‌لیتر
در مواردی که کمتر از 0/25 گرم گیاه لازم است می‌بایست حتما از ترازوهای دقیق استفاده کنید.
سخن پایانی
برگ، گل، ساقه، دانه، شکوفه، ریشه و بذر گیاهان خواص دارویی بسیار زیادی دارند و می‌توانند درمان طبیعی برای بسیاری از بیماری‌ها و مشکلات باشند. در این مقاله که برگرفته از فصل دوم کتاب “طبیعت و سلامتی” نوشته دامون ترابی بود، در مورد انواع روش‌های تهیه داروهای گیاهی صحبت کردیم.
گیاهان دارویی با توجه به مواد موثره‌ای که دارند به روش‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند که دم‌کرده و جوشانده از رایج‌ترین آن‌ها است. توصیه می‌کنیم در صورتی که تهیه گیاهان دارویی با کیفیت و مرغوب برایتان امکان‌پذیر نیست و یا نحوه صحیح استفاده از گیاهی را نمی‌دانید، از داروهای گیاهی آماده موجود در بازار استفاده کنید.

امروزه بسیاری از شرکت‌های داروسازی ایرانی و خارجی بر اساس نسخ کتب معتبر طب سنتی و با کمک پزشکان و متخصصین حوزه گیاه درمانی، انواع دارو گیاهی با کیفیت را تهیه کرده و به بازار عرضه می‌کنند. سایت اینهنگ (enahang.ir) نیز در این راستا به فروش فرآورده‌ها و مکمل‌های گیاهی می‌پردازد:
تهیه گیاهان جهت استفاده دارویى در شرکت اینهنگ
چرخه عمر محصولات ما طولانی است؛ چون عملیات درازمدتی مربوط به مواد گیاهی خام، از بذر تا کشت در موقعیت های منابع داریم. در این راستا تهیه آئین نامه عرضه فرآورده های طبیعی و مستندسازی آن در دستور کار قرار گرفت و تاکنون برای بخش قابل توجهی از گنجینه گیاهان دارویی و محصولات فرآوری شده طبیعی و ارگانیک اینهنگ استفاده شده است. هدف از این عملیات تولید محصول سالم است، در حالی که اقدامات مرتبط با ایمنی غذایی در مزرعه از سوی کشاورزان به دلیل نبود شناخت صحیح مورد توجه کافی قرار نمیگیرد. در این شرایط استفاده از شیمی در تولید کودهای گیاهی را پیشنهاد کردیم.
استفاده از شیمی در تولید کودهای گیاهی: کاربرد این فناوری بر تنوع زیستی، سالمت انسان، دام، گیاه و محیط زیست است. از تخریب محیط زیست جلوگیری می‌کند. در این راستا، کنوانسیون‌ ها، پروتکل‌ها و استانداردهای سلامت را مدنظر قرار داده‌ایم.
از جمله کارهای آینده برای برنامه ریزی شرکت شامل کارگاه تکثیر و پرورش زالوی طبی، تولید داروی گیاهی جلوگیری از سقط جنین در دام، نرم‌افزار فلور گیاهان دارویی استان، نرم‌افزار همیار طبیعت، و داروی درمان دیابت است.
چند نمونه مستندسازی اینهنگ برای بخش سرگرمی:
•    اپلیکیشن رودخانه با قابلیت اجرای بازی کودکان در محیط و گلخانه مینیاتوری هوشمند: گلخانه پرتابل (قابل حمل) هوشمند اینهنگ یک کارخانه رشد گیاه است که در آن از فناوری های روز آبیاری بهره برده میشود.
•    بازی سوسن و ببعی در پویانمایی خانیکی: یک فصل از پویانمایی خانیکی (خانه کتابخانه‌ای) به پایان رسیده است و تاکنون بیش از ده کتاب الکترونیک برای کودکان منتشر کرده‌ایم.

درباره ما – شرکت الکترونهنگ فاطر سماوات
شرکت اینهنگ (الکترونهنگ فاطر سماوات) به موضوع گردشگری و سفر توجه ویژه دارد. این شرکت با بهره‌گیری از فناوری و راهکارهای نوین، به توسعه صنعت گردشگری کمک میکند. از طریق ارائه خدمات مبتنی بر فناوری به مسافران و گردشگران، اینهنگ سعی در ایجاد تجربه‌های بی‌نظیر و بهبود کیفیت سفر دارد. در رویدادهای اینهنگ توجه ویژه ای به کودکان میشود که در فصل‌های مختلف پویانمایی «مثل خانیکی: خانه کتابخانه ای» و اپلیکیشن‌های موبایل که تهیه کرده است دیده می‌شود.
با تمرکز بر زیست و کشاورزی، به همراه فعالیت‌های علمی در حوزه گیاهان دارویی و ارتباط با موضوع گردشگری، اینهنگ به عنوان یک شرکت چندزمینه‌ای در حوزه فناوری و صنایع مرتبط شناخته می‌شود
اینهنگ در شهر مقدس مشهد قرار دارد. این شرکت علاوه بر فعالیت‌های فناورانه مانند هوش مصنوعی و فناوری اطلاعات، در زمینه‌های زیست-فناوری و کشاورزی نیز فعالیت می‌کند. تحقیق و توسعه در زمینه گیاهان دارویی از جمله علاقه مندیهای آن است و راهکارهایی برای کاشت و نگهداری از انواع نهال‌ها ارائه می‌دهد. تیم متخصص اینهنگ، در زمینه تولید و فرآوری گیاهان دارویی، به تولید محصولات با کیفیت و مفید می‌پردازد. در این زمینه این شرکت با سایر متخصصان و شرکتهای مختلف دیگر همکاری دارد.
از جمله مهندسان و متخصصانی که اینهنگ با آنها همکاری دارد مستقر در پارک علم و فناوری خراسان هستند. در این پارک، به عنوان یک مرکز پیشرفته در حوزه علم و فناوری، فضایی مناسب برای توسعه و پشتیبانی از شرکت‌ها و استارتاپ‌های فناوری فراهم شده است. پارک علم و فناوری خراسان و اینهنگ هر دو در امیریه محدوده میدان هفت خان و در نزدیکی سه راه شاهنامه (سه راه فردوسی) قرار گرفته اند. این پارک از طریق جاده قدیم چناران-قوچان قابل دسترسی است.

قنات مجموعه ای چاه کوچک است که از یک آبراه بزرگ افقی به هم متصل شده، آبهای سطحی را جمع می‌کند و حوضچه کانال زیر آن هم سیراب گر سفره زیرزمینی و هم تامین‌کننده آب مصرفی کشاورزی و آشامیدنی است؛ کالای مشترک ایرانیان باستان که تا امروز نیز ادامه دارد. جالب است که دستگاه رسانه‌ای غرب که با نامگذاری همه چیز را به نام خود ثبت می‌کند عنوان «کالای مشترک» را اختراع خانم اولستر (!) معرفی کرده است، و از آن جالبتر، در تحقیقات این خانم، قنات که بزرگترین کالای مشترک بشری با بیشترین سابقه جهانی است، حتی اشاره نشده است. تحقیق این خانم برنده جایزه نوبل شد. طبق معمول که نوبل با دستکاری‌های غیرعلمی و دستهای سیاسی اهدا می‌شود، جایزه به ایشان تعلق گرفته است.
ایرانیان علم را نه در کتاب‌ها که بر روی فرش‌ها و در پیشانی کوهها و دل خاک نوشته‌اند. نقش فرش ایرانی کتاب گسترده ادبیات طبیعت است که ایرانیان خوشپسند بدون آن خانه را خانه نمی‌دانند. عنصر اصلی یک شهر در ایران باستان و در زمان هخامنشیان آب بوده است. آناهیتا، خدای آب زرتشت، در کنار خدایان آتش چنان مورد توجه قرار می‌گیرد که معابد زیادی در سراسر ایران برای پرستش آن وجود داشت. این الهه فرشته نگهبان چشمه‌ها و باران بوده است. نیایش‌گاه‌های او در اطراف رودها ساخته می‌شده است. جشن آبانگاه در اطراف دریا و رودخانه برگزار می‌شده است و در روز 13 نوروز مردم برای طلب باران بیرون می‌رفتند و هدیه خود را به آب روان می‌سپردند.
آب، تنها مرکز شهر نبوده است. مایه دور همی و مشارکت مردم بوده است. برای قنات‌ها مراسم برگزار می‌کردند. اربابان که مدیریت قنات را برعهده داشتند، هرساله کانال‌های ریز و درشت آن را چک می‌کردند. در روستا، کدخدا برنامه لایروبی و مرمت قنات داشت. قنات‌ها امروز هم در جنوب، به خصوص در استان هرمزگان و فارس فعال هستند. بسیاری از روستاها به شکل پراکنده قنات دارند. همه مردم روستا اهمیت آن را در زندگی خود لمس می‌کنند. این داشته ما با نام‌های مختلف به کشورهای مختلف صادر شده است. به عربی به آن «عین الفرج» می‌گویند. ژاپنی‌ها در عمان با ساختار قنات‌های ایرانی آشنا شدند. آنها تحقیقات گسترده‌ای انجام داده و امروز آن را در شهرهای خودشان اجرا کرده‌اند. در ژاپن، به جز توکیو تفاوت شهر و روستا چندان نیست. سازه بزرگی به نام مجموعه چاه‌های افقی، همان قنات ایرانی است که تلاش می‌کنند با چهار عنصر ایرانی دیگر آن را با همکاری گروهی مردم اداره کنند. آن چهار عنصر شامل بادگیر، برفچال، و ساعت آفتابی در کنار قنات می‌باشد. ژاپنی‌ها سعی می‌کنند از هر چهار عنصر همزمان استفاده کنند.
چهار عنصر بادگیر، برفچال، ساعت آفتابی و قنات در کنار هم، عنصر اصیل شهرهای ایران از زمان باستان تا به امروز بوده‌اند. بیش از 40هزار قنات در ایران فعال است. از این تعداد، حدود 11 اثر در میراث جهانی یونسکو ثبت شده است. جالب است که حتی قناتهای دو طبقه در ایران ساخته شده‌اند. احداث قنات در ایران اخیرا انجام نمی‌شود. حداقل کاری که انجام گرفته است احیا و مرمت قناتهای موجود است که در خیلی مواقع قنات ها دچار ریزش جزئی در کانالهای میانی هستند.

سرتیترهای نشریه نهنگ نو شماره بیست:
شاهراه ابرهای شرقی: بررسی تغییرات اقلیمی در مناطق شرقی ایران.
منطقه اقتصادی کویت: بحران فرامنطقه‌ای
ورزش و سلول‌های ماهواره‌ای
آب و فناوری نوین انتقال.
مجله فنی-مهندسی «نهنگ نو» با رویکرد مطالعات منطقه‌ای. شماره 20. پاییز 1401. ماهنامه علمی، تحلیلی و فرهنگی برای معلمان، مدرسان، دانشجویان و تجار. 30 صفحه. مدیر مسئول: طاهره کوهی‌ور دهکردی، سردبیر: فاطمه کوهی ور دهکردی.
 
این مطالب در سی صفحه اولین نشریه فنی مهندسی مطالعات منطقه‌ای ایران منتشر شده است. همچنین، از امروز امکان دانلود رایگان نشریه نهنگ نو شماره 19 فراهم شد.
شما همچنین می‌توانید از طریق لینک خرید سایر گزینه‌های خرید محصولات فرهنگی سایت enahang.ir را نیز امتحان کنید.

برای تامین مواد غذایی و ویتامین‌های مورد نیاز بدن از گروه‌های مختلف غذایی استفاده می‌شود، که یکی از آن‌ها میوه‌ها و سبزیجات است.
با توجه به اینکه بسیاری از بیماری‌ها به دلیل عدم تغذیه صحیح می‌باشد، می‌توان با گنجاندن میوه‌های تازه و خشک آن‌ها برنامه سالمی را در پیش گرفت.
در ادامه این مقاله از نشریه نهنگ نو به معرفی میوه‌های محبوب آلو، هلو، گلابی و سیب، خواص و ویژگی‌های درمانی آن‌ها اشاره می‌کنیم.
1- آلو: طبع آلو سرد و تر است. این میوه حاوی ویتامین‌های آ، ب، ث و املاح معدنی است. این میوه در رفع سردرد و تب‌های صفراوی، رفع تشنگی، رفع خارش بدن، درمان نقرس، رفع تصلب شرائین، ضد کم خونی و تقویت اعصاب موثر است.
اضافه کردن چند عدد آلو خشک هنگام پخت خورشت، موجب کاهش تولید مواد سمی می‌شود.
آلو سیاه مناسب رفع اختلالات کبدی، پایین آورنده حرارت بدن، ضدتهوع و رفع سرگیجه است.
نکته: برداشت میوه‌های نارس مناسب نیست؛ زیرا این میوه‌ها مقادیر بسیار کمی ویتامین ث دارند. استفاده از وسایل فلزی برای تمیز کردن و یا خشک کردن میوه‌ها توصیه نمی‌شود. زیرا فلزات نقش کاتالیزور را برای آنزیم‌ها داشته و سبب تسریع فعالیت آنها و تجزیه ویتامین ث می‌شوند.

2- هلو: طبیعت آن سرد است. این میوه حاوی ویتامین‌های آ، ب، ث، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، سدیم و اسید فولیک است.
خواص درمانی: پیشگیری از سرطان، رفع یبوست، رفع اختلالات کلیه، رفع قولنج کلیه، نافع برای کبد و زیبایی، روشن کننده چهره، و آسان شدن اجابت مزاج
هسته هلو به رفع میگرن کمک می‌کند.
3- گلابی: طبیعت آن گرم و تر است. این میوه حاوی ویتامین‌های آ، ب، ث، پتاسیم، منیزیم، آهن، فولات و مس است.
خواص درمانی: شفاف و روشن کننده پوست، رفع سوءهاضمه، ضدعفونی کننده، رفع فشار خون، رفع نقرس، رفع اسهال، رفع رماتیسم، رفع سنگ مثانه و کلیه، رفع عونت مجاری ادرار، رفع یبوست، رفع بی خوابی، پاک کننده روده‌ها، تقویت اعصاب، رفع عطش، رفع کمبود ترشح بزاق دهان و غذایی مناسب برای رفع کم خونی و اسهال کودکان است.
دم کرده برگ گلابی در رفع میگرن و بی‌خوابی موثر است.
4- سیب: طبیعت آن گرم و تر است. این میوه حاوی ویتامین‌های آ، ب، ث، ای، کلسیم، فسفر، پتاسیم، منیزیم، و گوگرد است.
خواص درمانی: تقویت سیستم ایمنی بدن، رفع کم خونی، رفع تبخال، ضدعفونی کننده، درمان زکام و سیاه سرفه، رفع تورم ریه‌ها و روده‌ها، شادابی پوست، رفع ناراحتی‌های عصبی، درمان اسهال، درمان تب، درمان وبا، تقویت فکر، رفع اوره خون، اشتهاآور، جلوگیری از بیماری‌های دستگاه ادراری، ضد سرماخوردگی، درمان رماتیسم و نقرس، مفید برای دیابتی‌ها، ادرار آورف درمان یبوست، خوشبو کننده دهان، دفع سنگ کیسه صفرا و کلیه، و ضدسرطان می‌باشد.
در پایان یک سبد از این میوه‌ها را تقدیم می‌کنیم.

علی‌رغم پیشرفت‌های علم شیمی آلی، گیاهان هنوز هم به عنوان منبع مهم تجاری برای تهیه و تامین ترکیبات شیمیایی و طبیعی مورد استفاده هستند. امروزه، بیش از یک چهارم داروهای تهیه شده در دنیا دارای منشاء گیاهی هستند که یا مستقیما از گیاهان عصاره‌گیری شده‌اند و یا براساس ترکیب گیاهی، مدوله و سنتز شده‌اند. در این بهره‌گیری توجه به ترکیبات آلی تولیدی در گیاه از جمله متابولیت‌های اولیه و ثانویه مهم است. در علم بیوشیمی مواد شرکت‌کننده در متابولیسم یا سوخت و ساز سلولی را متابولیت می‌نامند. در واقع متابولیت‌ها ترکیبات واسطه یا محصول سوخت و ساز سلول زنده هستند و معمولاً اشاره به مولکول‌های کوچک شرکت‌کننده در سوخت و ساز سلولی دارد.
متابولیت اولیه مستقیماً در رشد و متابولیسم گیاه درگیر هستند و شامل کربوهیدرات‌ها، لیپیدها، پروتئین‌ها و اسیدهای نوکلئیک می‌شوند. در گیاهان متابولیت‌های اولیه طی فرایند فتوسنتز تولید شده و سپس در ساخت ترکیبات سلول نقش آفرینی می‌کنند. متابولیت‌های ثانویه گیاهی ترکیباتی هستند که توسط سلول‌های گیاه تولید می‌شوند. گیاهان و قارچ‌ها حاوی مسیرهای متابولیکی متنوعی هستند که از مسیرهای تولید متابولیت‌های اولیه منشعب شده و منجر به تولید ترکیباتی می‌شوند که موجود زنده به آن‌ها از نظر ادامه حیات نیازی ندارد. مجموعه این راه‌های متابولیکی حاشیه‌ای را متابولیسم ثانویه گویند. فرآورده‌هایی را که از راه‌های زیستی حاشیه‌ای تولید می‌شوند متابولیک ثانویه می‌نامند. برخی گروه‌های متابولیت ثانویه شامل گروه‌های زیر هستند:
آلکالوئیدها، ترپنوئیدها، فلاونوئیدها، لیگنین، و لیگنان‌ها
روش‌های زیست‌فناوری و تکنیک‌های نوین برای افزایش تولید متابولیت‌ها در گیاهان وجود دارند که با توجه ظرفیت این مقاله از نشریه نهنگ نو فقط به بیان چکیده چند مورد از آن‌ها بسنده می‌کنیم:
روش‌هایی مانند کشت بافت و سلول، مهندسی متابولیت، اصلاح، نانوتکنولوژی، روش‌های به زراعی و به نژادی، فقط چند مورد از روش‌هایی است که محققان آن‌ها را به کار می‌گیرند تا از نظر اقتصادی بتوان داروها و فرآورده‌های به روز و اقتصادی به دست آورد.
در ادامه به معرفی برخی خواص میوه‌های تابستانی مثل انگور، گلابی و هلو می‌پردازیم. کربوهیدرات گلابی و پروتئین انگور مثالی از متابولیت‌های اولیه هستند:

انگور، هلو و گلابی میوه‌های تابستانی که خواص مفید و دارویی دارند. به عنوان مثال انگور، میوه‌ای ملین است و برای درمان یبوست مفید است. انگور برای سلامتی قلب، ریه و کلیه نافع است و به علت داشتن املاح و مواد سلولزی، ملین و مدر بوده و برای مبتلایان به اوره بالای خون (نقرس) مفید است. این میوه نه تنها قند را افزایش نداده، بلکه در کاهش آن نیز موثر است. گلابی سرشار از فیبر لینین و موثر در کاهش کلسترول خون است. هر دو گلابی و هلو سرشار از ویتامین‌های مفید از جمله ث هستند. کربوهیدرات از متابولیت‌های اولیه گلابی است. کلسیم گلابی بیشتر از هلو است. در عوض، هلو پتاسیم بیشتری از گلابی دارد. انگور پروتئین دارد. فسفر هلو از سایرین بیشتر است.

گیاهان اکسیژن ساز مثل نخل، سانسوریا، پتوس و گندمی که سموم خاصی مثل بنزن، تریکلرواتیلن، فرمالدهید و غیره را از هوای آلوده پاک می‌کند.
در این مقاله از نشریه نهنگ نو قصد داریم اکسیژن‌سازهای طبیعی را معرفی کنیم. تصفیه کننده‌های طبیعی راه حلی برای هوای آلوده هستند. تصفیه کننده‌های طبیعی مثل نخل و گیاه شمشیری (سانسوریا) به راحتی در هر خانه‌ای قابل نگهداری هستند. از جهت آفتاب دوستی، شمشیری و نخل برعکس یکدیگر هستند. نخل حتما باید در جایی باشد که نور خورشید به آن برسد، ولی سانسوریا در اتاق و دور از پنجره هم قابل نگهداری است. نخل حتی برای پاک کنندگی هوای آلوده با بنزن یا تریکلرواتیلن مناسب است. گیاهانی مثل نخل که در فصل زمستان می‌توان در خانه از آن نگهداری کرد، به ویژه برای هوای آلوده زمستانی، موقعی که نور خورشید و اشعه فرابنفش آن کم است و انواعی از آلودگی بیشتر از تابستان در فضا هست، مناسب هستند. گونه‌ای از نخل وجود دارد که به آن نخل اریکا گویند که حتی در فصل زمستان می‌تواند مواد سمی را جذب کند.
یک گیاه شمشیری به ارتفاع یک متر به اندازه یک درخت پانزده ساله سیب اکسیژن تولید می‌کند. شمشیری را اغلب بدون گل می‌بینیم، اما برخی از آن‌ها گل‌های دسته‌ای سفید شبیه یاس (پیچ امین الدوله) می‌دهند. این گیاه، نیاز آبی کمی دارد و مراقبت چندانی نیاز ندارد. فقط در معرض نور مناسب قرار گیرد نیازش برطرف می‌شود. گیاه شمشیری در دو نوع ابلق و سبز در بازار موجود است. یکی از ویژگی‌های این گیاه شیوه تکثیر آن است که بسیار ساده است. زیرا، ریزوم بزرگ نارنجی رنگ و زیبایی دارد. وقتی پاجوش جدیدی ایجاد شد، فقط کافی است این ریزوم را برش داده و گیاه را به دو قسمت تقسیم کرد.
سایر تصفیه کننده ها که به طور رایج هم در خانه‌ها وجود دارند، یکی گیاه گندمی و دیگری پتوس است. گیاه گندمی شیوه جالبی برای تکثیر دارد. این گیاه برگ‌های بلند نازک سبز افشان دارند. در مواقعی که به آن‌ها خوب رسیدگی می‌شود در فصل بهار شاخه گردی از مرکز این برگ‌ها رشد می‌کند که در گره‌هایی از این شاخه یک گیاه مینیاتوری گندمی ایجاد می‌شود. اگر این گیاه مینیاتوری را از سر ساقه رونده جدا کنیم و آن را بکاریم یک گلدان جدید گندمی خواهیم داشت. پتوس هم که پیچک مشهوری است که در اغلب خانه‌ها یافت می‌شود. تکثیر ساده آن که با گذاشتن بخشی از شاخه بریده شده در یک لیوان آب انجام می‌شود باعث می‌شود که گلدان‌های پرپشت‌تر و بیشتری داشته باشد.
سرخس که رشد آسان دارد و مقاومت بالایی دارد. گلدان‌های پرپشت سرخس بسیار زیبا هستند.
گیاه دو رنگ کریپتانوس بروملیادس تصفیه کننده هوای محیط‌های رنگ‌آمیزی شده است.
گیاه یوکا نیازمند نور شدیدی است. قبلا به تعداد زیاد در معابر و جاده‌ها کاشته می‌شد. امروز کمتر آن را می‌بینیم.
گیاه دراسنا برای از بین بردن مواد جلا دهنده، گزیلن، تریکلرواتیلن و فرمالدئید مناسب است. با این توصیفات از این گیاه می‌توان در کارگاه‌هایی که با ماشین‌ها سر و کار دارند استفاده بهینه کرد، مثلا کارگاه‌های خیاطی.

درختان در محیط شهری با القای حس آرامش بخشی از روحیه علاقه مندی شهرنشینان به زیبایی و طبیعت را پوشش می‌دهند. درختان همیشه سبز باعث افزایش شادابی افراد می‌شوند، به خصوص که کمبود پوشش گیاهی در زمستان و برگ ریزان پاییز بیشتر به چشم می‌آید. به همین علت هم خود شهروندان و هم شهرداری در قبال این نیاز به کاشت گیاهان همیشه سبز می‌پردازند. مشهورترین گیاهان همیشه سبز سوزنی برگ ها هستند.
سوزن برگ ها نه تنها همیشه سبز هستند بلکه نسبت به سرما بسیار مقاوم هستند. درعین حال گیاهان همیشه سبزی هم وجود دارند که درآب و هوای گرم نیز پایدار هستند. از مشهورترین آن ها پرتقال و انواع مرکبات می باشد. در نیمه جنوبی کشور درختان همیشه سبز دیگری کاشته می شود.
نشریه نهنگ نو در ادامه 51 گونه همیشه سبز بومی ایران را معرفی می‌کند:
بخش اول: پراکندگی گونه های همیشه سبز متناسب با جغرافیای ایران
اگر جغرافیای ایران را به سه بخش شمالی، میانی، جنوبی تقسیم کنیم می‌بینیم که در هر بخش درختان پایدار همیشه سبز مخصوص آن منطقه وجود دارد. در بخش شمالی ایران سوزنی برگ ها انواعی از ارس و سرخدار حضور دارند.
در بخش میانی جغرافیای ایران درخت سرو ، درخت زیتون درختان همیشه سبز هستند.
در بخش جنوبی جغرافیای ایران درختان کنار و سپستان. لیمو ترش و انواعی از مرکبات درختان همیشه سبز هستند.
البته رویش گیاهان دراین تقسیم بندی هم پوشانی هم دارد.

پراکندگی گونه های همیشه سبز متناسب با مناطق مختلف جغرافیایی
بخش دوم: معرفی گونه های همیشه سبز متناسب با جغرافیای ایران
1- سرخدار: ازسوزنی برگ های ایران، دارای میوه های قرمز کوچک که هم خواص دارویی دارد هم سمی است. چوب این درخت سرخ است. و در شمال در جنگل ها به وفور بوده است. امروزه در وضعیت بحران رو به انقراض قرار دارد. به همین علت در گلستان 3000 نهال از این گونه کاشته شده و مقداری هم در جنگ ها هست. از جمله نیکی ها در این دنیا کاشت این درخت و رسیدگی به آن است تا از وضعیت بحران رو به انقراض خارج شود و این کاری است که از پس مردم معمولی بر می آید افرادی که مستقل هستند و به گیاهان ایران علاقه مندند.
2- کاج چلغوزه: جالب است که نام این کاج فارسی است و به معنای چهل غوزه می باشد که یعنی کاج چهل دانه و معلوم است که مصرف آجیلی این کاج در گذشته مورد توجه بوده است. این کاج نیز در آستانه بحران انقراض قرار دارد. میوه این کاج از بقیه کاج ها بلند تر بوده و یکی از آجیل ها محسوب می شود.مشهدی ها با این آجیل بسیار آشنا هستند. به میوه ان دانه صنوبر گفته میشود. این کاج مشابه آنی است که در ایتالیا می روید و به آن کاج سنگی می گویند که اروپایی ها میوه آن را بسیار دوست دارند. میوه درخت کاج چلغوزه تا 51 درصد روغن دارد و می تواند مثل زیتون برای روغن گیری مورد استفاده قرار گیرد.
3-اُرس ها: درخت چندهزارساله بومی ایران است. یکی از درختان مقدس ایران که با نام «سرو کوهی» نیز شناخته می شود. پایداری بسیار زیادی نسبت به خشکی و گرما و سرما دارد که از منفی 40 درجه تا مثبت 40 درجه تغییرات دما را تحمل می کند. گونه 2800 ساله از این درخت در الموت قزوین ثبت ملی شده و در نقاط دیگر هم گونه های بالای هزار ساله موجودند.
4- سرو: درخت مقدس ایرانی که در کتیبه‌های هخامنشی نیز وجود دارد. «سرو ابرکوه» قدیمی ترین موجود جاندار ایران است. سرو در باغ شاهزاده ماهان در طرح‌های معماری و در اشعار و ادبیات ایران وجود دارد. به نوعی سرو نماد ایران است. این درخت بسیار بلند می‌شود و شاخه‌های افراشته آن زیست بوم مناسبی برای انواعی از پرندگان فراهم می‌کند.
5-کاج: انواع کاج های غیر بومی هم هستند که در ایران کاشته میشوند. کاج مشهد و کاج تهران از پر تعداد ترین آنهاست که در بزرگراه ها دیده میشوند. اخیرا کاج اولسون به خاطر رنگ زرد اطراف برگهایش مشهور شده است.
6-ارغوان: درخت زیبایی با گل های صورتی و بنفش و شاخه های زیبای ارغوانی رنگ(تفریبا بنفش مایل به قهوه ای ) می باشد. این درخت بعلاوه همیشه سبز است. برگ های آن قلبی شکل و تا حدی کرک دار هستند و رنگ آنها سبز و نقره ای می باشد. در خراسان شاخه های نازک آن را در صنایع دستی به کار  می برند. و تجارت این صنایع دستی به دلیل ماندگاری و زیبایی آن بسیار سودمند می باشد.
7- زیتون: درخت صلح، در مناطق شمالی می روید و البته گونه های بسیار متنوعی دارد که زیتون 600 ساله در استان فارس نشان دهنده آن است که این درخت حتی در مناطق جنوبی هم می تواند بار دهد و پایدار بماند.
8- کُنار: یا درخت سدر، درخت بسیار زیبا ایست که البته همیشه سبز هم هست و میوه های کوچک آن تنوع رنگ زیادی دارد سبز نارنجی زرد و چند رنگ می باشد. که درخت میوه دار آن را زینت می دهد. این درخت در قشم و کیش و مناطقی از ساحل بندر عباس درخت مقدسی محسوب می شود و به آن «پیر کُنار» می گویند. این هم یکی از درختان فوق العاده دیگری است که در مناطق جنوبی به خوبی می روید کنار میوه ای خوش طعم دارد و از تیره مخروطیان است در گذشته این گیاه را در خوزستان به وفور می دیدیم به گونه ای که در خیابان های اصلی یک در میان درخت کُنار و توت کاشته بودند. برگ های درخت کُنار را سدر می گویند که برای شست و شوی موها و تقویت آنها استفاده می شود. امروزه از سدر اصلس ترین داروی ضد سرطان پوست را تولید می کنند.
9-.سپستان: از گونه های همیشه سبز در جنوب ایران درختی است به نام سپستان که در گذشته در خیابان های اهواز زیاد کاشته می شد. اما به دلیل میوه هایی که روی زمین می افتادند و البته قابل خوردن نبودند..البته ان گیاه خاصیت درمانی بسیار فراوانی دارد. این گیاه دارای ماده ای به نام موسیلاژ است که در ترکیب با آب شبیه ژلاتین می شود. و یکی از چهار تخمه معروف (همراه با تخم مرو، به دانه و بارهنگ که آنها نیز دارای موسیلاژ هستند) بوده که در درمان سرماخوردگی و سرفه استفاده میشود. رایج است که در سیستان از میوه سبز آن ترشی درست کنند.
10- انواع مرکبات: پرتقال، در مناطق با رطوبت بالا خوب میرود. در همه جای شمال کاشته شده است. در جنوب زیر درختان نخل و نیز در حاشیه ساحلی کاشته می شود. در شمال برای سبزه هفت سین نوروز دانه های پرتقال را سبز می کنند، که  بسیار خوشبوست. یعنی خود نهال دو تا سه سانتی متری آن معطر است و بوی شکوفه می دهد. البته شمالی ها بعد این دانه ها را جدا کرده و به شکل نهال های مجزا می کارند. تا درخت شود.
11و 12- لیموترش و لیمو شیرین: این دوهم در مناطق ساحلی به خوبی می رویند. البته ما در مشهد همسایه ای داشتیم که لیمو شرین کاشته و میوه هم برداشت می کرد. فقط زمستان ها لازم است بیشتر محافظتش کنیم. جالب است که لیمو ترش به جز آنکه همیشه سبز است تقریبا همیشه گل و میوه هم می دهد هرچند که در فصل های سرد میزان گل و میوه آن کم می شود.
13- نارنج: شکوفه نارنج بقدری خوشبوست که تا چند خیابان را معطر می کند. به همین شکوفه است که «بهارنارنج» میگویند.
14- درخت مورد: درخت بسیار زیبا است که شهرت آن در فوایدش برای رشد موها می باشد. و در مناطق جنوبی به خوبی رشد می کند. میوه های آبی رنگ با سایه نقره ای دارند که ظاهر زیبایی به درخت می دهند.
15- درخت شیشه شور: این گیاه را در محله‌های اهواز بیشتر می‌بینید. البته من این گیاه را در باغ شاهزاده کرمان هم دیده ام.و گل هم داشت. گل این درخت بر روی شاخه‌های افشان با خوشه‌های رشته‌ای است. برگ‌های این درخت شبیه زیتون است و رشته‌های گل زیبایی به رنگ‌های صورتی و قرمز اناری دیده می‌شود. این گیاه که بیشتر در مناطق مرطوب و معتدل می‌روید، به‌ صورت درخت یا درختچه است و سی تا چهل گونه مختلف دارد. گل شیشه‌شوی معمولاً به رنگ قرمز درخشان است، ولی شرابی، صورتی یا کرم هم می‌تواند باشد
16- گل ابریشم ایرانی: یا درخت باران، ابریشم در همه مناطق ایران می روید البته فقط در مناطق جنوبی که هوا گرم تر است خزان ندارد و فقط مقداری از برگ هایش را از دست می دهد اما در مناطق میانی و شمالی در زمستان به خواب می رود. این گیاه که درخت بلندی می‌شود، برگ‌های ریز دسته‌ای دارد که به نور حساس بوده و با غروب خورشید برگ‌های دسته‌ای روی هم جمع می‌شود. به همین خاطر به آن «شب خسب» نیزمی گویند. مدت گل دادن این درخت از بهار تا شهریور می‌باشد.گل های بسار زیبای طیف صورتی رنگی دارد که حالت رشته های نازک دارد و درخت بلندی می شود. این درخت محبوب طوطی‌هاست که در ارتفاع آن پرواز می‌کنند.
17- انجیر معابد: یکی از عجیب‌ترین پوشش‌های گیاهی مناطق ساحلی جنوب، درختی همیشه سبز معروف به درخت لور (معروف به درخت انجیر معابد) است. در این درخت شاخه ها منحنی میشوند و ریشه های بزرگ و با طرح های متفاوت ایجاد می کنند. به طور کلی انجیر درخت مقدس و محبوبی برای ایرانیان بوده است. انجیرهای استهبان را همه اهالی روستا با هم کاشته اند الان صدها سال است که از آن برداشت می شود. البته انجیر معمولی با درخت انجیر معابد فرق دارد. انجیر معمولی خزان دار است.
18- شمشاد هیرکانی: شمشاد هیکانی از گونه های شمالی در معرض انقراض هست. الان گونه های بسیاری از شمشاد در ایران وجود دارند اما اغلب بومی ایران نیستند. شمشاد هیرکانی گونه بومی خود ایران است. اغلب شمشادها بومی شرق آسیا هستند و تا ارتفاع 4 متر هم می توانند رشد کنند. ولی دیر رشد هستند از چوب شمشاد برای ساختن تار و سه تار استفاده می شود.
شمشادها را کنار جاده ها و برای محوطه سازی استفاده می شوند. من در مسابقات توردوفرانس در تلویزیون دیدم که شمشادها کنار جاده تا ارتفاع بیش از 4 متر هم بلند شده بودند. در همان مکان با هرس چمن ها روی تپه آفتاب خوری نوشته بودند «من عاشق کشاورزی هستم». آفتاب بسیار شدید بود ولی چون تپه ها و کوه ها و کنار جاده ها را کاشته بودند. همه جا سبز بود. البته برخی شهرها هم کاملا خشک و کم درخت بود. اروپا اگر قاره سبز شده به همت مردمشان سبز شده است. از گونه های بومی بکاریم تا اینجا هم قاره سبز شود. شمشاد را با قلمه می توان تکثیر کرد.
19- بلوط همیشه سبز: بلوط ها اغلب خزان دارند اما بعضی از گونه ها خزان ندارند که گزینه مناسبی برای کاشت در مناطق جنوبی هستند.
20- پیچ امین الدوله یاس: این گیاه را روی دیوارها و برای تزئین استفاده می کنند شاخه های آن حالت رونده دارند و برگ های سبز تیره ای بصورت پرپشت آنرا پوشش می دهند. در بهار گل میدهد.  گل های بسیار خوشبویی دارد. که ابتدا سفید هستند و بعد زرد می شود. این گل کوچک شیره شیرینی دارد که برخی پرندگان و کودکان شیره ای که وسط گل است را می مکند.
21- زرشک زینتی: برخی از گونه های زرشک خزان کننده هستند اما برخی همیشه سبز اند. به طور مثال آن گونه زرشک زینتی که در شهر ها دیده می شود. که میوه هایی با دانه درشت دارد. این هم یکی از گیاهانی است که در خیلی از جاده ها و میادین شهر دیده می شود این گیاه ابتدای بهار سبز رنگ است چون فقط برگ تازه دارد بعد  گل می دهد گلهای زرد رنگ آن را می پوشاند و گیاه زرد به نظر می رسد و بعد از آنکه میوه ها می رسند گیاه با برگ های سرخ درخشان و میوه های قرمز پوشیده می شود. تغییر رنگ های این گیاه کار تنوع طلب ها را راحت می کند.
زرشک گونه استراتژیک بومی ایران است. البته آن گونه خوراکی منظورم است. گونه استراتژیک یعنی در سایر نقاط جهان نایاب یا بسیار نادر است. زرشک مخصوص نیمه شمالی کشور است. البته گونه ای زرشک وحشی در سیستان و بلوچستان می روید که به آن زرشک سیاه می گویند. این گونه دانه های سیاه رنگ بزرگ و حالت هلالی شکل دارد. در برخ مناطق خراسان دیده ام که از تیغ زرشک به عنوان خلال دندان استفاده می کنند. این تیغ ها بزرگ در گیاهان بزرگسال دیده می شوند.
22-  برگ بو: درختچه ای از خانواده ی لوراسه و بومی آمریکای جنوبی میباشد،از برگ این درختچه برای خوشبو و معطر کردن برخی غذاها مثل کله پاچه استفاده میکنند.. برگ بو بسیار پر برگ می شود و می تواند جایگزین شمشاد برای محوطه سازی شود. و در کنار راه ها کاشته می شود. گل ها ریز سفیدی هم دارد.
23- خرزهره: بیشتر افرادی که تا به حال جنوب نرفته اند وقتی با بوته های پر گل این گیاه مواجه میشوند تعجب می کنند. در مناطقی که آفتاب بسیار شدید است و خاک رسی و بدون مواد آلی به نظر می رسد این گیاه نه تنها سبز است بلکه گل هم دارد. خرزهره در مناطق سرد هم می تواند در صورتی که از سرما محافظت شود رشد کند اما زیست بوم اصلی اش مناطق گرم است. این گیاه سمی است حتی حیوانات از آن بخورند می میرند. دوسه برگ آن می تواند کشنده باشد. با توجه به گل های زیبای سفید و صورتی آن باید از دسترس کودکان دور باشد.
24- اکالیپتوس: اکالیپتوس هم درختی همیشه سبز و بومی استرالیا میباشد که بسیار طالب هوای گرم و سخت ریشه زا میباشد.برگ این درخت باعث دفع آفات و حشرات میباشد برای همین برای کاشت نزدیک پنجره ها مناسب است. از نظر مصرف آب اصلا بهینه نیست چراکه سه برابر وزن خودش آب مصرف می کند.برگ های درازی دارد و بسیار شبیه بید می باشد اما استحکام تنه آن بیشتر است. درختان بید در بادهای شدید ممکن است حتی تنه اصلیشان بشکند.
25- جمبو یا زغال اخته گرمسیری: این گیاه ارتفاع ? تا ? متر پیدا می کند. میوه ها زغال اخته بسیار زیباست و البته بیشتر ساکن شمال است و در آنجا اغلب خزاندار است اما گونه هایی از آن هم در مناطق گرمسیری میوه می دهند و همیشه سبز اند. برای کسانی که خواهان این میوه مفید هستند مناسب است. به زغال اخته به عربی قره قاط و به انگلیسی بلوبری می گویند. میوه بسیار محبوبی است. در شمال که گونه های خزان دار آن زندگی می کنند. میوه های آ در سینی های بزرگ جذب مشتری می کند.
26- موز: موز را در سیستان و بلوچستان تولید انبوه می کنند . نسبت به سررما حساس است. همیشه سبز است البته در زیست بوم خودش که سیستان و بلوچستان و چابهار ایران را شامل می شود. چابهار در واقع چهاربهار بوده و اغلب  آب و هوای معتدل و مرطوب دارد.
27- انبه: درخت های مانگرو تنوع زیادی در سواحل خلیج فارس دارد. از خوشمزه ترین آنها انبه است. انبه تا 250 گونه با رنگ های مختلف دارد.
28- گز شاهی: درختچه و یا درختی همیشه سبز و خزان کننده از خانواده  تاماریساسه میباشد که بومی ایران است. گز در مناطق بیابانی موجب تثبیت خاک و جلوگیری از پیشرفت فرسایش خاک می شود.
29- بداغ همیشه سبز: بوته سر سبز و پر برگی است. که گل های سفیدی گل آذین دارد. و بسیار معطر و خوشبو است. از اوایل بهار تا خرداد گل می دهد. با قیمه گیری تکثیر میشه.بومی جنوب شرق آسیا بوده و سال های نه چندان دور به ایران وارد شده است.
30- طاووسی: درختچه زینتی که تا 2 تا 3 متر ارتفاع پیدا می کند.با شاخه های فراوان نرم و سبز رنگ.که نسبت به کم آبی مقاوم است.گل ها به رنگ زرد طلایی و بسیار معطر و گل آذین خوشه ای است.در زمان گرما برگها میریزند اما ساقه های سبز گیاه را بصورت همیشه سبز چهارفصل نشان میدهد.
31- رزماری:علاوه بر مصرف دارویی در فضاهای سبز شهری و پارک ها کاشته میشود. گل های بنفش و آبی رنگ دارد. برای دفع حشرات موثر است.از قلمه و اواخر پاییز و شرایط شاسی گرم به سهولت قابل تکثیر است.
32- گیاه موچسب: این گیاه پیچک با برگ های کوچک است که در زمستان و پاییز نارنجی و قرمز و متنوعی پیدا می کند. که انگار درخت انجیلی از دیوار بالا رفته است. تا چند طبقه از آپارتماان را می تواند بپوشاند. برگ های این گیاه هم حالت سمی دارد ولی میوه آن را پرندگان می توانند بخورند.
33- عشقه یا پاپیتال: پیچیک های رونده که برگ های سبز پهنی دارد. برگ هایش سبز پررنگ است. به آن هدرا نیز می گویند. پایین درخت ها می کارند و به جز آنکه کف باغچه را پر می کند از تنه درخت هم بالا می رود ولی نباید گذاشت که بر درخت غلبه می کند.
35- پیچ اناری: پیچیک های رونده که برگ های دندانه دار دارد. گل های شیپوری نارنجی رنگ زیبایی م دهد که پرچم آن شیره شیرینی دارد که محبوب کودکان و پرندگان است. این درخت را در گذشته بیشتر جلو و سردر خانه ها می کاشتند.
36- رز آبشار طلایی: امروز در باغ ها، جلو در و سردر خانه و روی طاق ها این رز را می کارد. آبشار طلایی گا های کوچکی می دهد که در بهار بسیار پر گل می شود و خار ندارد در بقیه سال گل ندارد و فقط بوته و برگ های آن سبز می شود. این گل بسیار شبیه یاسمن زرد است. یاسمن زرد بومی ایران است و آن هم بصورت رونده و بسیار پر گل می شود اما گیاهی خزان دار است و خار دارد.
بخش سوم: معرفی گونه های همیشه سبز ناآشنا که در نهال فروشی ها و گل فروشی ها دیده می شوند
37- درخت انبوه ایلکس: با آن برگ های دندانه دار براق و میوه های سرخ زیبا واقعاً درخت خاصی است؛ خصوصاً زمستان بی برگ و بار با حضور سبز و قرمزش پر شور و حرارت می شود. این درخت با شاخ و برگ انبوهش در باغ و باغچه، چه کنار هم کاشته شوند و چه به صورت پرچینی متراکم هرس و کوتاه شوند و چه تکدرخت خوش نمای باغچه باشد، چه مهمان گلخانه شود فرقی ندارد؛ همه جا خاص و چشم گیر است؛ حتی با میوه های سرخش پرنده ها را به باغچه دعوت می کند.
در آفتاب کامل به خوبی رشد می کند. در مکان های نیم سایه یا کاملا سایه هم می تواند رشد کند. در مناطق با آب و هوای گرم بهتر است بعد از ظهر ها در سایه قرار گیرد. به آبیاری در حد متوسط نیاز دارد. در اقلیم های خنک و مرطوب بهترین رشد را دارد
38- میخک هندی: گیاهی است کم توقع و مقاوم و همیشه سبز از خانواده پیتوسپوراسه و زادگاهش استرالیا،همیشه سبز و به عنوان گل بریده مورد استفاده است،در زادگاهش در هوای ازاد ارتفاعش گاه به ده متر میرسد،برگها سبز کمرنگ با حاشیه زرد و یا سفید کرمی و مانند برگ گیلاس موج دار و درخشنده،گل خوشبو و میوه ریز ان زینتی است،جهت خوش فرم نگهداشتن این گیاه هر ساله قبل از بهار نیاز به هرس شدید دارد و طول شاخه ها را باید به یک سوم کاهش داد. به نور کافی احتیاج دارد.در صورت تاریک بودن هوا برگها شروع به ریزش می نمایند.نور متسقیم افتاب به برگها صدمه میزنند. مقاومت خوبی نسبت به درجه حرارت پائین دارد،تا حدود ? درجه سانتی گراد مقاومت میکند،بهترین درجه حرارت در تابستان ?? است،به هوای مرطوب و مملو از اکسیژن نیاز دارد.
 39- سه رنگ: این درختچه ی همیشه سبز،که غالباً برای ایجاد مرز وحایل به کار می رود،عزتش مرهون رنگ سرخ شاخ و برگ نورُسته آن است.گلهای بسیار کوچک سفید فوتینیا به صورت خوشه هایی در می آیند که در بهار بر بوته پدیدار می شوند. این درختچه در بهار و تابستان و پاییز دارای ? رنگ مختلف است برای همین به سه رنگ معروف می باشد. ارتفاع بوته های هرس نشده،بسته به گونه ی آنها،به ? تا ? متر می رسد.فوتینیا گیاهی پر عمر است که پس از ?? سال به بلوغ می رسد،اگرچه از ابتدای زندگی گل می دهند.اغلب باغبانان به درختچه ها اجازه ی گل دادن نمی دهند و به محض پیدا شدن غنچه ها،در اسرع وقت،آنها را هرس می کنند تا رشد شاخه های جوان را برانگیزانند،زیرا علت عمده ی پرورش این گیاه سرشاخه های رنگین آن است.
آفتاب کامل را ترجیح می دهد.سایه ی بخشی از روز را نیز تحمل می کند،ولی البته خیلی متراکم نخواهد شد و شاخ و برگ.
40- کاملییا: درختچه ای همیشه سبز و زینتی با گلهای قرمز،صورتی،سفید که در محیط با پرورش ان معمول تر است،خانواده ان ته آسه و بومی چین و ژاپن است و کره است،برگهای سبز و تیره ان با گلهای زیبای قرمز رنگ تضاد رنگی ایجاد میکند که بسیار جذاب است،حتی الامکان از جابجا کردن و چرخاندن گلدان پرهیز کنید،در غیر اینصورت شکوفه های ان قبل از بازشدن میریزند،گلها در طول فصل پائیز تا اوایل بهار شکوفه میشوند،خاک اسیدی را دوست دارد و تکثیر ان در منزل مشکل است
نیاز به نور شدید دارد،ولی از افتاب بیزار است. در بهار و تابستان حداکثر درجه حرارت ?? و حداقل ان در زمستان ?? درجه است. در بهار هفته ای دو بار گیاه را ابیاری کنید ولی در تابستان هفته ای یکبار کافی است،مجدا دفعات ابیاری را افزایش دهید و در پائیز به هفته ای دو بار برسانید،اب باید فاقد املاح باشد و حتی الامکان از اب باران استفاده کنید،زهکش را همیشه بازدید کنید.
41- رگ نو: گونه ای از ترون یا بیدفرنگی است و از خانواده ی زیتون سانان است .
42- آکوبا: آفتابِ کم جانِ فصل های سرد، نور و حرارت را از باغچه دریغ می کند ولی گیاهان همیشه سبزی مثل آکوبا با میوه های سرخش در فصل پاییز، امیدهای باغچه را برای سرسبزیِ دوباره زنده نگه می دارند. شمشاد ژاپنی نه فقط خزان ندارد، برخی ارقامش با کک و مک های زرد درخشان نور گرم آفتاب را هم تداعی می کنند. زادگاه این گیاه همیشه سبز زیبا، چین، تایوان . جنوب ژاپن است ولی به خاطر سازگاری به انواع آب و هوا ها و مقاومت به سرما و شوری خاک، در کنار همیشه سبز بودن آن؛ امروزه آن را در بیشتر نقاط جهان می توان دید.
در یک خاک غنی با زهکش خوب می تواند رشدی سریع تر داشته باشد. با این وجود این گیاه نسبت به فقر غذایی خاک مقاوم است. این گیاه به خوبی در مکانی نیم سایه یا سایه کامل رشد می کند و این سایه موجب رشد انبوه گیاه می شود.مرطوب نگه داشتن بستر خاک گیاه، به رشد سریع و شادابی گیاه کمک می کند. با این وجود گیاهان چند ساله کاشته شده در خاک که به خوبی استقرار یافته اند مقاومت بالایی در مقابل کم آبی دارند. به یاد داشته باشید گیاهان کاشته شده در گلدان مقاومت کمتری نسبت به خشکی کشیدن دارند. همچنین از غرقابی کردن این گیاه بپرهیزید.
43- پیراکانتا: پیراکانتا درختچه ای خشن ،زیبا و همیشه سبز بومی شرق آسیا و از خانواده ی روزاسه هستش که در نیمه اول سال با گل ها و نیمه دوم با میوه هاش زینت بخش باغچه های ما میشه.البته به خاطر تیغ های وحشی دم دست نباید کاشت. پیرا کانتا عمدتاً برای ایجاد حریم و حایل گیاهی مخصوصاً در نواحی سردتر پرورش داده می شود.ساقه های خار دار و برگ های سبز برّاق دارد.در زمستان خوشه های گل های سفید آن بسیار جذاب است و از ابتدای عمر گیاه بر شاخسارانش می شکفند.در طول پاییز و زمستان نمایش پُردوام میوه های خوشه ای و آلبالو مانندِ نارنجی یا سرخِ خار آتشین جلوه ی درخشانی به باغ می دهد و موجب جذب پرندگان می شود و این امر،خود موجب پراکنده شدن بذر گیاه می گردد.اقلام فراوان این گیاه با عمر طولانی در نواحی خنک در دسترس است.اگرچه غالباً برای ایجاد حریم و حایل به کار برده می شود،اما می تواند داربستی شود.ارتفاع آن بعد از ? تا ?? سال به ? تا ? متر می رسد.
برای داشتن رشد کامل و متراکم به آفتاب کامل نیاز دارد و به باد تحمل نشان می دهد،لذا غالباً به عنوان بادشکن و پرچین و حایل پرورش داده می شود. به انواع گوناگونی از خاک ها تحمل نشان می دهد
44- ماهونیا:  بومی شمال آمریکا است، تا ارتفاع 30 سانتیمتر تا 2 متر می رسد. برگ بیضی شکل، دندانه دار تیز، به رنگ آبی متمایل به سبز و خزان برنز رنگ دارد. گل زیبا، کوچک و معطر، زرد رنگ در وسط بهار میوه توت مانند به رنگ آبی مایل به بنفش، خوراکی با طعم ترش، می دهد. این گیاه زینتی را در باغ ها و برای طراحی محوطه می کارند. نیاز نوری آن با آفتاب کامل تا نیم سایه قابل پوشش داده می شود. تا حدودی نسبت به حشکی مقاوم است. تکثیرآن از طریق کشت بذر، تقسیم ریشه، قلمه چوب نرم در بهار می باشد.
45- یاس هلندی:  مقاوم به خشکی و سایه و سرماست. بنابراین برای کاشت در بسیاری از مناطق مناسب است.
46- گاردنیا:  بوته بسیار مقاومی است که برای باغچه استفاده می شود.
یوکا و کنف زینتی:48.47: کنف زینتی توی طرح خیلی قشنگ میشه و یوکا گیاه خیلی  مقاومی که در فضاسازی های شهری کاشته می شود. برگهای سبز تیره بزرگ شبیه برگ خرما دارد و ارتفاع آن تا 1و نیم متر می رسد. گاهی مواقع گل های سفید می دهد.
49- ماگنولیا:  ماگنولیا یک درختچه ی زیبا و همیشه سبز و مقاوم به خشکی است، گلهای خیلی خوش بو و معطری دارد گل نوع بهاره آن صورتی و نوع پاییزه سفید است .
 50- ناندینا: ناندینا یا بامبوی مقدس بوی شرق آسیا و از خاتواده ی زرشک سانان هستش که این گیاه هم توی باغ های ژاپنی بسیار کاربرد داره و تقریبا نیمه همیشه سبز است.
 51- الاگنوس: الاگنوس یا سنجد زینتی گیاهی با برگهایی با سطح زیری نقره ای و مقاوم به خشکی و نور زیاد، از خانواده ی الاگناسه،بومی مناطق معتدل آسیا و گیاهی همیشه سبز میباشد.

در باغات اطراف  مشهد گلابی های کهن سال زیاد دیده میشود. در این بین حتی درختان بالای صد سال هم دیده میشود. درختان کهنسال با تنه های بزرگ و و طرح زیبای پوسته.  زیرا مشهد در منطقه سرد و خشک قرار دارد. این آب و هوای سرد برای درختان سرمادوست مثل گلابی و گیلاس بسیار مناسب است. گلابی نیاز به دوره سرمای بیش از 60 روز دارد، تا میوه دهد و درخت در بهترین شرایط خود قرار گیرد. انواع مختلف گلابی در باغات اطراف مشهد دیده میشود. درخت های کهن سال هفتاد هشتاد ساله. گونه های گلابی درگزی اسپادانا و شاه میوه. مردم خیلی از کشورها ایران را با گلابی های متنوع آن میشناسند. و این درختان کهنسال مایه شهرت جهانی ایران هستند.

مشهد با آب و هوای سرد و خشک در قدیم با بارش برف های سنگین همراه بوده است. در دهه شصت بارش برف تا ارتفاع یک متر برای مشهدی ها رایج بود. در دهه های 70 و ابتدای 80 برف های زمستانی و برف های پاییزه سبب تعطیلی مدارس در مقاطع مختلف تحصیلی می شد.
در دوسال اخیر با افزایش خودروها در سطح شهر و سوخت روزانه میلیون ها لیتر بنزین در جاده ها متوسط دما بالا رفته و درختان سرما دوست با مشکل مواجه شده اند.
درختان کهن سال جزو سزمابه های ملی هستند. یکی از روش های که مردم به محیط زیست رسیدگی می کنند، سنت زیبا برفچال است. برفچال با آیین ویژه نذری در آب اسک مازندران اجرا میشود. مردم با همکاری همدیگر برف ها را از منطقه سرد در مکان گودی قرار می دهند. قطعه های از برف تشکیل میدهند و آن را در گودال می ریزند تا در فصل گرما همخیره برف داشته باشند. این مراسم با نماز همراه است و آن روز را مردم شمال روز پادشاهی زنان میگویند.

در روزهای انتشار نشریه توسط سردبیر، شرکت الکترونهنگ فاطر سماوات افتتاح شد. هم نشریه و هم شرکت همانطور که از اسمشان پیداست دوستدار محیط زیست هستند. بنابراین، در این شماره علاوه بر معرفی فناوری‌های روز به مسائل و چالش‌های زیست محیطی پرداخته‌ایم. یادداشت سردبیر به سیستان و بلوچستان به عنوان کلید بهشت می‌پردازد؛ ایران را در موقعیت جغرافیایی بیشترین آب شیرین جهان معرفی می‌کند و برای حل مشکلات مدیریتی آن راه حل می‌دهد.
در بخش بررسی وضعیت اقتصادی بین الملل، به معرفی کشور عمان می‌پردازیم. روابط دو کشور ایران و عمان به واسطه  خلیج فارس از اهمیت بالایی برخوردار است. عمان دارای 3 منطقه آزاد با نامهای صحار، صلاله و المزیونه و یک منطقه آزاد اقتصادی ویژه با نام دقم می‌باشد. وضعیت اقتصادی آن به عنوان کشور همسایه همواره رصد می‌شود و در این نشریه به آن پرداخته ایم.
پس از بررسی سرعت بیشتر با ابررایانه سیمرغ، در بخش فناوری به مدیریت پسماند در صنعت نساجی و آینده آن پرداخته‌ایم و در بخش سبززیست خواص گلابی و برگ آن را آورده‌ایم.
تعداد صفحات 34 صفحه است و با به روزرسانی این شماره، امکان دانلود رایگان نشریه شماره 18 در آرشیو سایت ای‌نهنگ فراهم شده است.

مدیریت آب در طبیعت سه بعدی با چرخه شناخته شده آب صورت می گیرد. هوای بین زمین و آسمان، محصور شده به وسیله حرکت بادها و با تغییرات فشار و انرژی جابجا می‌شود. در این بین مولکول‌های بخار آب نیز حرکت می‌کنند. ما هر لحظه در حال مشاهده انواعی از انتقال هستیم که از آن بهره‌ای نبرده ایم. شیوه‌های نوین انتقال از چرخه‌ها در ابعاد بزرگ استفاده میکنند. از انواع انتقال سریع استفاده از جریان‌های گرما-فشار محور است. جریان‌های گرمایی از لایه سوم زمین به بعد به علت فشار زیاد سرعت‌های بیشتری پیدا می‌کنند. فیزیکدانان می‌گویند نوترینوهای در فضا پراکنده شده جرم ندارند و انرژی دارند. بالاخص می‌توانند در عرض زمین عبور کنند. تخمین زده شده است که سرعت این عبور در حد سرعت نور است. برای اثبات این نظر در دل کوهی در ژاپن هزاران حباب جذب کننده انرژی قرار دادند تا معلوم شود آیا نوترینوها می‌توانند از صخره‌های کوه عبور کنند و خود را به این حباب‌ها برسانند؟ اگر این نظر درست باشد مقداری از انرژی اعماق زمین از انرژی کیهانی نوترینوها هم بهره برده است.
در یکی از روش‌های تولید برق که از طریق انرژی زمین گرمایی(ژئو ترمال) است چاه‌هایی با عمق 3000 متر حفر می‌شود و در کنار آن چاه دیگری حفاری می‌شود. سپس آب را به درون چاه اول تزریق می‌کنند و بخار آب از چاه دیگر خارج می‌شود و با توربین‌هایی که در سطح زمین نصب می‌شود می‌توان از آن بخار آب داغ، برق تولید کرد.
گفته می‌شود انرژی ارزان بیشتر از طریق هسته‌ای قابل دستیابی است و تامین انرژی به روش گرمایی که مانند حفاری نفت و گاز هم نیست، بیشتر هزینه‌بر بوده است تا برآورده کننده نیاز به انرژی. بلکه این روش، گردشگری را در منطقه افزایش دهد.
ادامه این مطلب در نشریه نهنگ نو شماره 19