گنجینه های معنوی ایران: حافظ

وضعیت سیاسی و حکومت در دوره حافظ همچنان ناپایدار بود. در وضعیت های اجتماعی چنین ناپایدار افراد به شیوه فردی نیز می توانند اثربخشی های عمیق اجتماعی داشته باشند. این حرکت فردی باید همراه با نبوغ در صنعت یا عرصه فرهنگ باشد. حافظ برای اثربخشی عرصه فرهنگ را انتخاب کرد. عملکرد فردی تلاش گر که در هشت سالگی حافظ قرآن شده بود و آن را در دستگاه های مختلف قرآنی صحیح قرائت می کرد در روح جامعه اثر گذاشت و این اثر تا امروز پایدار مانده است و دیوان حافظ مورد بررسی های علمی مختلفی قرار گرفته است.


آشنایی گوته با حافظ و آشنایی فیتزجرالد با خیام، گل های رز صورتی و قرمز ابرشهر نیشابور را به لندن و اروپا رساند و حافظ پژوهی غیر ایرانی نیز رایج شد. چرا که پذیرش و پایداری اثرات فرهنگی در جوامع بسیار بیشتر از اثرات صنعت است. گرچه آثار صنعتی منافع اقتصادی بیشتری بوجود می آورند. پژوهشگران تلاش می کنند تا راه هایی را برای رساندن منافع اقتصادی به صاحبان آثار فرهنگی تعریف کنند. اما در سطح بین المللی تلاش پژوهشگران برای ایجاد منافع اقتصادی از اثار فرهنگی، با شکل گیری اختراع مخربی بنام آموزش همگانی در سطوح پایین، با اختلال مواجه شده است.
از طرفی فناوری های نوین مثل هوش مصنوعی می تواند در ایجاد این منافع اقتصادی راه های تازه ارائه کند. برخی از حافظ پژوهان اخیرا با داده کاوی در متن حافظ سیستم جستجوی موضوعی در ابیات آن ایجاد کرده اند. پردازش متن یکی از ابتدایی ترین و در عین حال از قوی ترین ابزارهای هوش مصنوعی است کا کاربرد آن در آثار و متون کهن زیبایی های نوینی را به آن آثار اضافه می کند. از طرف دیگر هنرهای تجسمی در تولید ثروت برای صاحبان آثار فرهنگی شناخته شده هستند. بنابراین هر سه ابزار فناوری و هنر و فعالیت بین المللی در کنار هم ابزارهای تولید ثروت آثار فرهنگی هستند.